Dat is een hersenzenuw die vanaf de hersenstam door de nek en borst naar de darmen loopt en zo hoofd en lichaam verbindt. De nervus vagus regelt belangrijke processen als ademhaling, hartslag en spijsvertering. Ook is hij erg belangrijk bij stressregulatie.
In de polyvagaaltheorie van Stephen Porges speelt de nervus vagus dan ook een belangrijke rol. De theorie maakt onderscheid tussen drie toestanden waar je je in kunt bevinden:
Ontspannen
Niet ontspannen en mobiel: vechten en vluchten (fight en flight)
Niet ontspannen en immobiel: verstarren en vleien (freeze en fawn)
Als je op het plaatje onderaan deze post klikt, zie je een mooie illustratie van de freeze-reactie. Een impala komt in een levensbedreigende situatie en bevriest. Zodra het gevaar geweken is, schudt het dier de stress van zich af.
Als stress langdurig aanhoudt, kan dat ernstige gevolgen hebben. Duizeligheid, concentratieproblemen, slecht slapen, overgewicht, ontstekingen, een hoge bloeddruk, zelfs een hartinfarct kan er door worden veroorzaakt. Maar wat ook gevaarlijk is: je voelt je ten onrechte onveilig in een veilige situatie, en veilig in een onveilige situatie.
Na een periode van chronische stress is je lichaam ontregeld. Je alarmbellen staan verkeerd afgesteld. Praten helpt niet om dat weer te herstellen.
Gelukkig helpen lichaamsgerichte oefeningen wel. Daarmee kun je je nervus vagus activeren. Je creëert op deze manier nieuwe paden. Met ademhalingsoefeningen, waarbij je langer uitademt dan inademt, breng je je lichaam tot rust. Ook koud water op bijvoorbeeld je polsen, duursporten, muziektherapie, schud-oefeningen en zingen kunnen heilzaam zijn. Het knuffelhormoon oxytocin ontstresst ook.
Marcel de Graaf schrijft mooie dingen over dit onderwerp op LinkedIn. Hij is coach voor hoog-risico professionals. Zelf was hij ooit marinier. Toen dat niet meer ging, was de grote vraag: wat nu?
Als marinier leer je één belangrijke les, schrijft Marcel. Raak je verdwaald, dan keer je terug naar je laatst bekende punt. Vanuit daar pak je weer een nieuwe koers. Dat principe kun je ook toepassen op het leven in het algemeen. Als je vastloopt en even niet meer weet wie je bent en wat je wilt. Als je je verdwaald voelt.
Waar werd je als kind gelukkig van? En als tiener? Kun je daar weer naar terugkeren, en helpt je dat om een nieuw pad te kiezen?
Meer weten?
De posts van Marcel de Graaf
Nog een uitleg over de polyvagaal-theorie
Traumanet
ENIK
De vlogs van Patrick Teahan
De vlogs van Anna Runkle
Het boek ‘De polyvagaaltheorie in therapie’ van Deb Dana
Het boek ‘Traumasporen’ van Bessel van der Kolk
Een Volkskrant-artikel over bevriezing
Still uit de video ‘Impala escapes death and shakes off stress’ van Matthijs van Doesburg
Geef een reactie